Aktualności
Ekonomiczna analiza przestępczości
Dyskusja zorganizowana została w ramach Podkarpackie Forum Myśli Prawniczej – Sekcja Prawa Karnego. Posiedzenie Forum poprowadzili wykładowcy WSPIA: prof. Zbigniew Ćwiąkalski oraz prof. Czesław Kłak, Dyrektor Kolegium Prawa WSPiA. Wykład wprowadzający do dyskusji na temat „Ekonomiczna analiza przestępczości” wygłosi prof. nadzw. dr hab. Maria Sczepaniec z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
Prof. Maria Szczepaniec na wstępie swego referatu zaznaczyła, że ekonomiczne podejście do przestępczości zakłada, iż jednostka popełni przestępstwo wówczas, gdy oczekiwana przez nią użyteczność będzie wyższa od użyteczności, którą mogłaby uzyskać, gdyby swój czas oraz inne zasoby przeznaczyła na inne rodzaje działalności. Punktem wyjścia jest założenie, iż człowiek jest racjonalnym egoistą i ten racjonalny egoizm jest motorem jego działań.
Na gruncie ekonomicznych rozważań, poziom przestępczości wyjaśniany jest przez analizę, w jaki sposób skłonność do popełniania przestępstw reaguje na zmiany w oczekiwanych kosztach i korzyściach płynących z popełnienia przestępstwa. Pani Profesor podkreśliła, że racjonalny przestępca dopuści się więc przestępstwa wówczas, gdy korzyści płynące z jego popełnienia będą wyższe od kary pomnożonej przez prawdopodobieństwo jej wymierzenia. – Tym samym racjonalny przestępca będzie popełniał przestępstwa, dopóki korzyści z takiej działalności będą przewyższać oczekiwaną karę. Mając na uwadze powyższe, można manipulować skłonnością potencjalnych przestępców do podejmowania przestępnej aktywności – dodała Prof. Maria Szczepaniec.
W trakcie wykładu zaprezentowana została także teza, iż występowanie pewnych czynników zwiększa prawdopodobieństwo zachowania przestępczego, powodując, iż jednostka dokonuje kalkulacji opłacalności czynu zabronionego i w przypadku dodatniego bilansu decyduje się na jego popełnienie. Zdaniem prof. M. Szczepaniec motywem bezpośredniej decyzji dotyczącej podjęcia zachowania przestępnego jest czysty rachunek ekonomiczny, ale to, że w ogóle rozważamy ów bilans możliwych zysków i strat z działalności sprzecznej z prawem, często jest już następstwem jakiejś innej cechy bądź okoliczności, mającej pozaekonomiczną genezę.
W toku dyskusji, w której wzięli udział m.in. prof. Zbigniew Ćwiąkalski, prof. Czesław P. Kłak oraz prokurator Andrzej Gadzała z Prokuratury Okręgowej w Krośnie, zwrócono uwagę, że ustawodawca musi uwzględnić motywy ekonomiczne, leżące u podstaw decyzji o popełnieniu czynu zabronionego, zaś formułując katalog kar i środków karnych nie może nie docenić uwarunkowań ekonomicznych. Zdaniem uczestników dyskusji kary pieniężne np. w przypadku popełnienia czynów skierowanych przeciwko mieniu charakteryzują się o wiele większą skutecznością niż kara pozbawienia wolności.
Forum Myśli Prawniczej
Do udziału w posiedzeniach Forum zapraszani są przedstawiciele wszystkich zawodów prawniczych zainteresowani dyskusją z wybitnymi naukowcami z całej Polski. Podkarpackie Forum Myśli Prawniczej to wspólna inicjatywa prof. Jerzego Posłusznego – Rektora WSPiA oraz wykładowców Uczelni prof. Andrzeja Zolla i prof. Zbigniewa Ćwiąkalskiego.
Celem Forum jest zaktywizowanie podkarpackiego środowiska prawniczego oraz zainteresowanie prokuratorów, sędziów, adwokatów, aplikantów, a także młodych absolwentów studiów prawniczych dorobkiem polskiej nauki i praktyki w większym stopniu niż dotychczas. Comiesięczne spotkania mają również na celu szerzenie myśli prawniczej w życiu naukowym uczelni i poszerzanie praktycznej wiedzy z zakresu prawa, z uwzględnieniem wszystkich jego gałęzi i działów. Forum jest płaszczyzną dyskusji i wymiany poglądów pomiędzy teoretykami i praktykami prawa. Poświęcone jest ważnym i aktualnym (teoretycznym i praktycznym) zagadnieniom z zakresu prawa. Na posiedzenia Podkarpackiego Forum Myśli Prawniczej zapraszani są naukowcy z takich ośrodków jak Kraków, czy Warszawa, dlatego uczestnicy mają okazję poznać najnowsze tendencje i kierunki rozwoju nauk penalnych.
W Wyższej Szkole Prawa i Administracji oprócz Podkarpackiego Forum Myśli Prawniczej działa również Podkarpackie Forum Myśli Administracyjnej, Podkarpackie Forum Myśli o Bezpieczeństwie oraz Podkarpackiego Forum Kryminalistyki.